Τι είναι το Net Metering;

Με τον όρο Net Metering αναφερόμαστε στην αυτοπαραγωγή πράσινης ενέργειας μέσω της χρήσης, διασυνδεδεμένων με το Δημόσιο Δίκτυο, φωτοβολταικών συστημάτων. Έχει εφαρμογή σε διάφορες χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Γερμανία, η Ιταλία, η Δανία και οι ΗΠΑ.

Η ενέργεια που παράγεται από τα φωτοβολταικά πάνελ υποβάλλεται σε ενεργειακό συμψηφισμό και αφαιρείται από αυτήν που καταναλώνεται, παρέχοντας έτσι στον ενδιαφερόμενο τη δυνατότητα να καλύψει σημαντικό μέρος της καταναλισκόμενης ενέργειας ενώ ταυτόχρονα δύναται να χρησιμοποιεί το δίκτυο για έμμεση αποθήκευση της ενέργειας που παράγεται από το φωτοβολταϊκό του σύστημα, έναν τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον. Η λειτουργία του Net Metering έχει σκοπό την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, τη μείωση εξάρτησης παραγωγής ενέργειας μέσω εργοστασίων και τη μείωση του κόστους χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές.

Για να λειτουργήσει το σύστημα χρειάζεται να τοποθετηθούν είτε δύο μετρητές είτε ένας διπλής ροής, έτσι ώστε να καταμετράται η ενέργεια που παράγεται από τα πάνελ καθώς και αυτή που εισέρχεται από τη ΔΕΗ. Παράλληλα, ένας αντιστροφέας (inverter) μετατρέπει την ενέργεια που λαμβάνει από τα πάνελ σε εναλασσόμενη τάση και την εγχέει στο δίκτυο. Αν υπάρχουν άμεσες ενεργειακές ανάγκες – καταναλώσεις, αυτές ικανοποιούνται από το φωτοβολταϊκό net metering. Σε διαφορετική περίπτωση η ενέργεια διοχετεύεται στο δίκτυο, υπολογίζεται από τον μετρητή και τέλος πιστώνεται στο χρήστη. Παράλληλα, εφόσον το επιθυμεί ο ενδιαφερόμενος δίνεται η δυνατότητα προσθήκης συσσωρευτή ενέργειας (μπαταρία) για την αποθήκευση της περισσευόμενης πράσινης ενέργειας με σκοπό την αξιοποίησή της σε μελλοντικό χρονικό διάστημα.

Χρεώσεις και απόσβεση Φ/Β συστήματος

Η τιμή της κιλοβατώρας που πληρώνει ένας οικιακός καταναλωτής συμπεριλαμβανόμενων των χρεώσεων του Δικτύου Μεταφοράς, του Δικτύου Διανομής, τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, το Ειδικό Τέλος 5%, το ΕΤΜΕΑΡ και τις λοιπές επιβαρύνσεις και του ΦΠΑ φτάνει τα 0,1927€/kWh. Επομένως αφαιρώντας τις χρεώσεις ΥΚΩ για τον οικιακό καταναλωτή ο συμψηφισμός θα γίνεται περίπου στα 0,185€/kWh περιλαμβανομένου του ΦΠΑ. Αντίστοιχα, η τιμή της κιλοβατώρας που πληρώνει ένας μικρός εμπορικός καταναλωτής, συμπεριλαμβανομένων των παραπάνω χρεώσεων φτάνει τα 0,165€/kWh περιλαμβανομένου του ΦΠΑ.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής το 2011 και το 2012 η μέση ετήσια κατανάλωση στις αστικές περιοχές της  χώρας ήταν  4000kWh. Πολλαπλασιάζοντας την ετήσια κατανάλωση με την ανωτέρω τιμή της κιλοβατώρας που πληρώνει κατά μέσο όρο ένα νοικοκυριό προκύπτει ετήσιο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας 740 ευρώ (4.000kWh × 0,185€/kWh = 740 ευρώ). 

Η μέση ετήσια παραγωγή ενέργειας από ένα Φ/Β σύστημα είναι για την Αθήνα περίπου 11350 kWh/kWp. Επομένως, για να καλύψει εξολοκλήρου την ετήσια ηλεκτρική του ενέργεια από Φ/Β ένα μέσο νοικοκυριό θα χρειαστεί να εγκαταστήσει ένα σύστημα μεγέθους 3,0kWp το οποίο θα παράγει ετησίως περίπου 4,050 kWh (3 kWp × 11350 kWh/kWp = 4,050 kWh).

Ενδεικτικά, το κόστος ενός φωτοβολταϊκού συστήματος  για έναν οικιακό καταναλωτή είναι περίπου 1.700,00 €/kWh και περιλαμβάνει ότι απαιτείται για την εγκατάσταση (Φ/Β γεννήτριες, αντιστροφείς, βάσεις, καλώδια κλπ.), τα μεταφορικά και τις απαιτούμενες μελέτες. Επομένως, ένα ενδεικτικό κόστος κατασκευής ενός σταθμού ισχύος 3,0 kWp θα είναι περίπου 5.100 ευρώ. Αν θεωρήσουμε ότι το κόστος σύνδεσης με τη ΔΕΗ θα είναι περίπου  400 ευρώ,  προκύπτει ως τελική τιμή χωρίς ΦΠΑ 5.500,00 ευρώ και η απόσβεση της επένδυσης μέσω της εξοικονόμησης της ενέργειας και του συμψηφισμού θα γίνεται σε 7,3 χρόνια (5.500 ευρώ / 750 ευρώ που θα εξοικονομούνται ετησίως). 

Δικαίωμα και προϋποθέσεις ένταξης στο Πρόγραμμα Net Metering:

1. Δικαίωμα έχουν φυσικά πρόσωπα μη επιτηδευματίες τα οποία είτε έχουν στην κυριότητά τους το χώρο στον οποίο εγκαθίσταται ο σταθμός παραγωγής είτε έχουν τη νόμιμη χρήση αυτού (π.χ. μέσω μίσθωσης, δωρεάν παραχώρησης κ.λπ.) και έχουν ήδη κατά το χρόνο υποβολής του σχετικού αιτή­ματος ένταξης στο Πρόγραμμα διασφαλίσει την έγγραφη συναίνεση του ιδιοκτήτη του χώρου.
2. Στην περίπτωση φωτοβολταϊκού συστήματος σε κοινόχρηστο ή κοινόκτητο χώρο κτιρίου, επιτρέπεται η εγκατάσταση ενός ή και περισσοτέρων συστημάτων, υπό την προϋπόθεση της έγγραφης συναίνεσης του συνόλου των συνιδιοκτητών βάσει των διατάξεων του Αστικού Κώδικα, η οποία αποδεικνύεται με πρακτικό ομόφωνης απόφασης της γενικής συνέλευ­σης των συνιδιοκτητών ή με έγγραφη συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών του κτιρίου, με ευθύνη των ενδια­φερομένων. Δικαίωμα ένταξης στο Πρόγραμμα έχουν οι κύριοι οριζόντιων ιδιοκτησιών εκπροσωπούμενοι από τον διαχειριστή ή ένας εκ των κυρίων των οριζό­ντιων ιδιοκτησιών μετά από παραχώρηση της χρήσης του κοινόχρηστου ή κοινόκτητου χώρου από τους λοι­πούς συνιδιοκτήτες.
3. Επιτρέπεται η παραχώρηση χρήσης χώρου για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος, μετά από έγγραφη συμφωνία του κυρίου του χώρου αυτού, σε κύριο οριζόντιας ιδιοκτησίας του κτιρίου όπου βρίσκεται ο χώρος.
4. Προϋπόθεση για την ένταξη φωτοβολταϊκού συστή­ματος στο Πρόγραμμα είναι η ύπαρξη ενεργής σύνδεσης οικιακής κατανάλωσης (παροχή οικιακής χρήσης) ηλε­κτρικού ρεύματος στο όνομα του κυρίου του φωτοβολταϊκού στο κτίριο όπου το σύστημα εγκαθίσταται.
5. Μέρος των θερμικών αναγκών σε ζεστό νερό χρήσης της ιδιοκτησίας του κυρίου του φωτοβολταϊκού πρέπει να καλύπτεται με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως ενδεικτικά ηλιοθερμικά, ηλιακοί θερμοσίφωνες.
6. Προϋπόθεση και όρος για την ένταξη φωτοβολταϊκού συστήματος στο Πρόγραμμα είναι η μη ύπαρξη δημόσιας ενίσχυσης στο πλαίσιο του Αναπτυξιακού – Επενδυτικού νόμου, όπως κάθε φορά ισχύει, των συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση δρά­σεων χρηματοδότησης (πχ. στο πλαίσιο ΕΠ του ΕΣΠΑ) και γενικότερα οποιουδήποτε άλλου προγράμματος χρηματοδότησης.

Εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού

Ο ενεργειακός συμψηφισμός έχει εφαρμογή σε όλη την επικράτεια και χωρίζεται ως εξής:

1. Διασυνδεδεμένο Σύστημα (ηπειρωτική χώρα και διασυνδεδεμένα σε αυτήν νησιά)

Η ισχύς κάθε φωτοβολταϊκού συστήματος μπορεί να ανέρχεται μέχρι 20 kWp ή μέχρι 50% της συμφωνημένης ισχύος της εγκατάστασης κατανάλωσης (σε kVA), εφόσον το τελευταίο μέγεθος υπερβαίνει τα 20 kWp. Για παράδειγμα, για συμφωνημένη ισχύ κατανάλωσης 35 kVA, η μέγιστη επιτρεπτή ισχύς φωτοβολταϊκού είναι 20 kWp, ενώ για συμφωνημένη ισχύ κατανάλωσης 85 kVA, μέγιστη επιτρεπτή ισχύς είναι 42.5 kWp. Δεδομένου ότι το γενικό όριο σύνδεσης ισχύος παραγωγής στο δίκτυο χαμηλής τάσης είναι τα 100 kWp, για συμφωνημένη ισχύ κατανάλωσης 250 kVA, η ισχύς του φωτοβολταϊκού σταθμού περιορίζεται στα 100 kWp. Επισημαίνεται ότι η μέγιστη αποδεκτή ισχύς μονοφασικών συστημάτων παραγωγής ανέρχεται σε 5 kWp, επομένως σε εγκαταστάσεις κατανάλωσης με μονοφασική σύνδεση η ισχύς του φωτοβολταϊκού συστήματος περιορίζεται σε 5 kWp.

Ειδικά για νομικά πρόσωπα, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλου δημοσίου συμφέροντος σκοπούς, γενικής ή τοπικής εμβέλειας, η ισχύς κάθε φωτοβολταϊκού συστήματος μπορεί να ανέρχεται έως και στο 100% της συμφωνημένης ισχύος κατανάλωσης.

 Σε κάθε περίπτωση η μέγιστη ισχύς ενός φωτοβολταϊκού συστήματος που θα εγκατασταθεί δεν μπορεί να υπερβαίνει το όριο του 1 ΜWp.

2. Μη διασυνδεδεμένα Νησιά

Στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, η ισχύς των φωτοβολταϊκών συστημάτων μπορεί να ανέρχεται μέχρι 10 kWp και ειδικά στην Κρήτη μέχρι 20 kWp ή μέχρι 50% της συμφωνημένης ισχύος της εγκατάστασης κατανάλωσης (σε kVA), εφόσον το τελευταίο μέγεθος υπερβαίνει τα 10 kWp ή για την Κρήτη τα 20 kWp.

Η μέγιστη ισχύς ενός φωτοβολταϊκού συστήματος που θα εγκατασταθεί στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά δεν μπορεί να υπερβαίνει το όριο των 50 kWp για την Κρήτη και των 20 kWp για τα λοιπά Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών από νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους δημόσιου ενδιαφέροντος σκοπούς, γενικής ή τοπικής εμβέλειας, στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά εκτός της Κρήτης, όπου η ισχύς δεν μπορεί να υπερβαίνει το ανώτατο όριο των 100 kWp, και ειδικά για την Κρήτη, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ανώτατο όριο των 300 kWp.

Τα φωτοβολταϊκά αυτά συστήματα μπορούν να εγκαθίστανται επί κτιρίων ή επί εδάφους, ή άλλων κατασκευών, περιλαμβανομένων και αυτών του πρωτογενούς τομέα (αγροτικές αποθήκες, κτηνοτροφικές μονάδες, κ.λπ.) σύμφωνα με την κείμενη πολεοδομική νομοθεσία.

Γενικά, οι επιτρεπόμενες εγκαταστάσεις αφορούν σε σταθερά συστήματα έδρασης που εγκαθίστανται επί εδάφους, επί κτιρίων ή επί άλλων κατασκευών (περιλαμβανομένων και αυτών του πρωτογενούς τομέα), ενώ στην περίπτωση φωτοβολταϊκών σταθμών που εγκαθίστανται επί εδάφους επιτρέπεται και η χρήση συστημάτων ηλιακής ιχνηλάτησης (trackers). Τα συστήματα εγκαθίστανται στον ίδιο χώρο με τις εγκαταστάσεις κατανάλωσης που τροφοδοτούν ή σε όμορο αυτής χώρο.

Ειδικά για αυτοπαραγωγούς που είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους δημοσίου ενδιαφέροντος σκοπούς γενικής ή τοπικής εμβέλειας, για εγγεγραμμένους στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων του Ν.3874/2010 (Α’ 151) για εγκαταστάσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων όπως ορίζονται στο Ν.3874/2010 ή και αγροτικών χρήσεων, καθώς και για ενεργειακές κοινότητες, επιτρέπεται, με βάση τους Ν.4414/2016 και Ν.4513/2018, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών για την κάλυψη ιδίων αναγκών τους και με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού.

3. Εικονικός συμψηφισμός

Εικονικός είναι ο συμψηφισμός της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, από σταθμό ΑΠΕ αυτοπαραγωγού, με την συνολική καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε εγκαταστάσεις του αυτοπαραγωγού, από τις οποίες τουλάχιστον η μια είτε δεν βρίσκεται στον ίδιο ή όμορο χώρο με το σταθμό ΑΠΕ είτε στην περίπτωση που βρίσκεται, τροφοδοτείται από διαφορετική παροχή.

Δικαίωμα εγκατάστασης έχουν φυσικά πρόσωπα (επιτηδευματίες ή μη), και νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, τα οποία είτε έχουν στην κυριότητά τους το χώρο στον οποίο θα εγκατασταθεί το φωτοβολταϊκό σύστημα, είτε έχουν την νόμιμη χρήση αυτού (π.χ. μέσω μίσθωσης, δωρεάν παραχώρησης κ.λπ.) και έχουν διασφαλίσει την έγγραφη συναίνεση του ιδιοκτήτη του χώρου.

Έγγραφα και στοιχεία που συνυποβάλλονται με την αρχική αίτηση σύνδεσης: